Spelenderwijs werken aan de executieve functies
Executieve functies
Executieve functies zijn een sterke voorspeller voor het schoolsucces, misschien nog wel meer dan de cognitieve bagage die een kind bezit. Zonder goede executieve functies kan een kind zijn intelligentie niet optimaal inzetten.
Er zijn 6 belangrijke executieve functies die te maken hebben met gedrag of werkhouding:
- Inhibitie: de mate waarin je gedrag kunt uitstellen, afremmen of stoppen.
- Werkgeheugen: het vermogen om informatie in het geheugen vast te houden tijdens de uitvoering van complexe taken.
- Planning en organisatie: de vaardigheid om een plan te bedenken om een doel te bereiken of een taak te voltooien. Hierbij moet je ook in staat zijn beslissingen te nemen over wat belangrijk en wat niet belangrijk is.
- Taakinitiatie: is de mogelijkheid om zonder dralen aan een taak te beginnen, op tijd en op een efficiënte manier. Het gaat hierbij vooral om taken die we minder fijn vinden en waar we ons toe moeten zetten
- Emotieregulatie: het vermogen om emoties te reguleren om doelen te realiseren, taken te voltooien of gedrag te controleren.
- Metacognitie: het vermogen om een stapje terug te doen om jezelf en de situatie te overzien, om te bekijken hoe je een probleem aanpakt; het gaat daarbij om zelfmonitoring en zelfevaluatie.
Van kleins af aan werken kinderen zowel thuis als op school aan deze vaardigheden. Denk maar aan het zelf aankleden, fietsen naar school, huiswerk plannen enz. Om deze executieve functies te versterken kan je als ouder thuis ook op een leuke en eenvoudige manier aan de slag met je kind.
We geven hieronder een aantal speltips met de executieve functies die hierbij getraind worden:
De volgende spelletjes geven kinderen de kans om te oefenen om de eerste reactie even te onderdrukken:
- Eerste boomgaard (van 2 tot 6 jaar)
- Halli galli junior editie (vanaf 4 jaar)
- Twister (vanaf 4 jaar)
- Domino bouwset (vanaf 4 jaar)
- Halli galli (vanaf 6 jaar)
- Vlotte geesten (vanaf 6 jaar)
- SET (vanaf 6 jaar)
- Betrapt en gesnapt (vanaf 6 jaar)
- Varkentjes wassen (vanaf 6 jaar)
- Speed cups (vanaf 6 jaar)
- Ubongo (vanaf 6 jaar)
- Kakkerlakken salade (vanaf 6 jaar)
De volgende spelletjes geven kinderen de kans om te oefenen met het werkgeheugen:
- Eendjesdans (van 3 tot 6 jaar)
- Jakkiebak! kippenkak (vanaf 4 jaar)
- Memory (vanaf 4 jaar)
- Kwartet (vanaf 4 jaar)
- Wie is het (vanaf 6 jaar)
- Woeste muiterij (vanaf 7 jaar)
- Wat ben ik (vanaf 7 jaar)
- Zeeslag (vanaf 7 jaar)
De volgende spelletjes geven kinderen de kans om te oefenen met planning en organisatie:
- Kleurentorentjes (van 3 tot 8 jaar)
- Halli galli junior editie (vanaf 4 jaar)
- Skip-bo junior (vanaf 4 jaar)
- 4 op ‘n rij (vanaf 4 jaar)
- Toren van Pisa (vanaf 4 jaar)
- Domino bouwset (vanaf 4 jaar)
- Monopoly junior (vanaf 5 jaar)
- Halli galli (vanaf 6 jaar)
- Speed cups (vanaf 6 jaar)
- Rummikub (vanaf 6 jaar)
- Jenga (vanaf 6 jaar)
- Schaken (vanaf 6 jaar)
- Dammen (vanaf 6 jaar)
- Betoverd doolhof (vanaf 7 jaar)
- Skip-bo (vanaf 7 jaar)
- Zeeslag (vanaf 7 jaar)
- Qwixx (vanaf 8 jaar)
- Monopoly (vanaf 8 jaar)
De volgende spelletjes geven kinderen de kans om te oefenen met de taakinitiatie:
- Halli galli junior editie (vanaf 4 jaar)
- Skip-bo junior (vanaf 4 jaar)
- Twister (vanaf 4 jaar)
- Halli galli (vanaf 6 jaar)
- Speed cups (vanaf 6 jaar)
- Skip-bo (vanaf 7 jaar)
De volgende spelletjes geven kinderen de kans om met het reguleren van emoties te oefenen:
- Mens erger je niet (vanaf 4 jaar)
- 4 op ‘n rij (vanaf 4 jaar)
- Snuffie hup (vanaf 4 jaar)
- Toren van pisa (vanaf 4 jaar)
- Jakkiebak! kippenkak (vanaf 4 jaar)
- Domino bouwset (vanaf 4 jaar)
- Levensweg junior (vanaf 5 jaar)
- Monopoly junior (vanaf 5 jaar)
- Dokter bibber (vanaf 6 jaar)
- Ganzenborden (vanaf 6 jaar)
- UNO (vanaf 7 jaar)
- Valse motten (vanaf 7 jaar)
- Zeeslag (vanaf 7 jaar)
- Pesten met kaarten (vanaf 8 jaar)
- Levensweg (vanaf 8 jaar)
- Monopoly (vanaf 8 jaar)
- Koehandel (vanaf 10 jaar)
De volgende spelletjes geven kinderen de mogelijkheid te oefenen met flexibel schakelen:
- Mens erger je niet (vanaf 4 jaar)
- Skip-bo junior (vanaf 4 jaar)
- 4 op ‘n rij (vanaf 4 jaar)
- Levensweg junior (vanaf 5 jaar)
- SET (vanaf 6 jaar)
- Vlotte geesten (vanaf 6 jaar)
- Wie is het (vanaf 6 jaar)
- Ubongo (vanaf 6 jaar)
- Skip-bo (vanaf 7 jaar)
- Levensweg (vanaf 8 jaar)
- Pim Pam Pet (vanaf 8 jaar)
- Koehandel (vanaf 10 jaar)
